An der Alstad vu Mossul, am Norde vum Irak huet de Krich géint d'Terrormiliz Islamesche Staat am längste gedauert, bis am Summer 2017, wou déi lescht IS-Kämpfer sech an de Gaasse vun der Alstad verstoppt hunn, déi duerch Loftattacke gréisstendeels zerstéiert goufen.
Nëmme wéineg Efforte si bis elo fir den Opbau vun dëse Quartiere gemaach ginn, déi aus der Osmanescher Zäit stamen. An dach, wann een duerch de Souk vun der Alstad geet, héiert een d'Geräischer vu vereenzelte Chantieren. De Wadah Jalili, e grousse Propriétaire an der Alstad ass ënner deene Wéinegen déi investéieren, fir d'Liewen erëm zeréck an d'Stroossen ze bréngen.
"Dëse Quartier war d'Séil vun der Stad. Et waren ëmmer sou vill Léit hei, datt ee bal net duerch d'Stroosse komm ass", seet hien. D'Leit wieren aus den Dierfer komm fir anzekafen, fir sech ze treffen, fir zesummen ze iessen.
Räich Famillen hunn den Opbau selwer an d'Hand geholl
D'Famill Jalili ass eng räich Famill a gehéiert zum Adel vu Mossul. Am 17. Joerhonnert hu si als Sultanen d'Stad kontrolléiert. Haut ass hier Muecht nach ëmmer ekonomesch. "Mir hunn direkt no der Liberatioun ugefaangen, d'Stroossen ze botzen. Wann ech dorop gewaart hätt, datt d'Regierung eppes mëscht, da géife mir hei nach ëmmer net schaffen." Hien hätt selwer d'Initiativ geholl an d'Ëmgéigend propper gemaach an och selwer dofir bezuelt, betount de Wadah Jalili.
Déi irakesch Regierung investéiert kaum a Restauratiounsaarbechten. Nëmmen déi néidegst Servicer - Stroum a Waasser - ginn an der Alstad deelweis erëm ugebueden.
Fir den Architekt-Ingenieur Mekdad Jamil Mohammad ass et awer dréngend, eng Kohärent Strategie fir den Neiopbau vun der Alstad op den Dësch ze leeën. "D'Alstad vu Mossul ass ganz speziell wéinst sengem Relief an de klénge Gaassen, déi ganz organesch entstane sinn. Esou Alstied fënnt een an Europa erëm, zum Beispill Dresden oder Warschau an an der arabescher Welt, wéi zu Marrakesch."
Mangel un Handwierker an deem néidege Material
D'UN-Kulturagence UNESCO an aner international Donateure wëllen an d'Restauratioun vun historesche Monumenter investéieren - souwéi den al Hadba Minarett oder d'al Nouri Moschee.
Dës Projete sinn awer schwiereg virunzebréngen, net nëmme well déi original Baumaterialien, haaptsächlech de Marmer, wéi och d'Kompetenze feelen, sou den Ingenieur Jamil Mohammad.
"Mir sichen no deenen Handwierker, déi nach ëmmer déi néideg Kompetenzen hu fir am traditionelle Baustil ze schaffen. De Problem ass, datt déi meescht vun hinne Chrëschte waren. Déi si geflücht oder gestuerwen. Mir musse gutt Handwierker fannen, déi anerer forméiere kënnen."
Vun der Regierung eleng gelooss
Déi grouss Fro déi fir den Ament oppe bleift ass d'Zukunft vun de residentielle Quartieren. Grouss Hëllefsorganisatioune wëllen a Monumenter investéieren. Privat Investisseure maache Geschäfter op. Fir d'Käschte vun der Rekonstruktioun vu privaten Haiser wëllt keen opkommen.
E Manko, deen net nëmmen zur Aarmut vun den deemolegen Awunner vun der Alstad bäidréit, mee och verhënnert, datt déi populär residentiell Quartieren am traditionelle Stil erëm opgebaut ginn. D'Regierung hat Hëllef versprach, déi zënter zwee Joer net kënnt. Op sech eleng gestalt bauen déi oft aarm Famille sou gutt si kënnen, mee oft ouni Plang, sou de Jamil Mohammad.
"Leit, déi hei hir Haiser erëm opbauen, maachen et an engem moderne Stil, si respektéieren déi traditionell Architektur net. Mir brauchen also Gesetzer an eng Encadrement vun de Restauratiounsaarbechten. Wat mer am Fong elo gesinn ass eng zweet Destruktioun vun der Alstad."