Bewosst Gesond
Gesond Ernährung a Beweegung als Preventioun bei Diabetis
De Weltdag vun der Zockerkrankheet, de 14. November, ass ëmmer nees eng gutt Geleeënheet fir op d'Problematik vun dëser chronescher Krankheet anzegoen.
D'Theema vum Weltdiabetikerdag fir 2020 ass "D'Fleegepersonal an Diabetes", fir ze weisen, wat fir eng wichteg Roll d'Infirmiere bei der Gestioun am Alldag, mee och bei der Diagnos an der Preventioun vun der Zockerkrankheet spillen. Dëst Theema gouf scho virun der Covid-Pandemie gewielt, mee weist elo esou méi wéi wichteg et ass, dësem wäertvolle Beruff weltwäit déi néideg Unerkennung ze ginn.
Weltwäit ginn et méi wéi 450 Milliounen Diabetiker, 2035 sollen et der souguer 600 Millioune sinn, Preventioun ass also et wichtegt Theema, wou och d'Dieteticiennen e wichtege Bäitrag kënne leeschten. Zu Lëtzebuerg ginn et schätzungsweis méi wei 30.000 Diabetiker, an d'Tendenz geet weider erop. Dovun hunn 90 Prozent en Diabetes vum Typ 2, deen ee bekanntlech duerch eng gesond Liewenshygiène ka vermeiden, respektiv zäitlech no hanne ka verschiben.
Dofir gëtt weltwäit op Preventioun gesat an op eng gesond Ernärung a genuch Beweegung gepocht. Well Typ 2 Diabetes ass scho laang keng Wuelstands- oder Zivilisatiounskrankheet méi, déi ee just an de räichen, industriell staark entwéckelte Länner erëmfënnt. Och an aarme Länner aus Afrika oder Asien, wou een éischter un Ënnerernärung an Honger denkt, ass Typ 2 Diabetes eng grouss Erausfuerderung, zemools et do manner gutt Behandlungsméiglechkeete ginn.
Eng gesond Ernärung ass also e wichtegen Deel vun der Preventioun vum Typ 2 Diabetes, mee dréit och zu enger effikasser Behandlung vun all Form vun dëser Krankheet bäi.
D'Wëssenschaftler si sech iwwer d'Grondprinzippien vun enger gesonder Ernärung eens, si sinn dofir weltwäit och zimmlech déi selwecht a kënne jee no Kultur a Gewunnechten adaptéiert ginn.
Allerdéngs huet leider net ëmmer jiddwereen Zougang zu deene richtege Liewensmëttel, dofir ass der Weltgesondheetsorganisatioun hir Fuerderung, datt gesond Ernärung soll e Recht sinn an net just e Privileeg.
Folgend allgemeng Reegele fënnt een och an de Recommandatioune fir d'Preventioun vun Häerzkreeslafkrankheeten, Kriibs, an anere chronesche Krankheeten.
Op där enger Säit huet ee Liewensmëttel, déi méi dacks sollen op eisem Teller ze fanne sinn, wéi
Frëscht Geméis an Uebst, wa méiglech regional a saisonal
Vollkar Kären, Brout an Deegwueren, egal op dat elo Weess, Dinkel, Wëllkar, Räis, Huewer, Quinoa asw ... ass
All Zorte vun Nëss a Kären, wéi Wal-, Hiesel- oder Cashew- an Afenëss, mee och Kürbis-, Sesam-, Sonneblummen, Chia-, oder Leinsamekären
Ongesiedegt Fetter aus Uelegfriichten, wéi Oliven, Raps, Sesam, Arachiden, Mais, Sonneblummen ...
Fermentéiert Liewensmëttel, wéi Jughurt oder Kefir
Genuch Flëssegkeet duerch Waasser an Téi ouni Zocker, Kräidertéi oder Kaffi
Dogéint solle folgend Liewensmëttel nëmmen hei an do, an a klenge Quantitéite konsuméiert ginn:
All séisst Gedrénks wéi Cola, Limonaden a Jus
Gesiedegt a gehäerten oder Trans-Fetter aus Mandarinnen, Palmfett, industriell hiergestallte Kichelcher a Séissegkeeten oder Schockelasbotter
Am allgemenge si staark verschafften an transforméiert Liewensmëttel oder wäiss a raffinéiert Mielprodukter a Brout ze vermeiden, grad esou wéi Charcuterie a rout Fleesch.
Invitée beim Angie Maquil ass d'Diététicienne Sylvie Paquet, Chargée de direction vun der Maison du Diabète: www.ald.lu