Sisi – Synonym fir Kitsch an Drama. Mam Romy Schneider ass de Mythos vun der wonnerschéiner awer onglécklecher Keeserin gepräägt ginn an haut nach verdéngt sech di Wiener Tourismusbranche eng gëllen Nues mam Portrait vun der Monarchin. Sief et mat Zerwéiten, Lieszeechen, Poschen, S, Hoerspéngelen, Handy-Troussen, Prabbelien, et j’en passe.
Manner bekannt ass, datt d’Keeserin Elisabeth vun Éisträich och dichteresch Ambitiounen hat a véier Joer laang eng Zort lyrescht Tagebuch gefouert huet.
De Verlag der Österreichischen Akademie der Wissenschaften huet 1984 an enger éischter Oplo e Recueil vun dëse lyreschen Texter verëffentlecht. D’Elisabeth hat hier Texter 1890 an engem Coffret versigelt, mat der Dispositioun, datt dëse Coffret eréischt 60 Joer méi spéit un de President vun der Schwäizer Eidgenossenschaft Bern misst geschéckt ginn.
Nieft dem poeteschen Tagebuch war nach eng weider handgeschriwwe Verfügung derbäi mam Vermierk, datt den Erléis ausschliisslech “für hilflose Kinder von politisch verurteilten der österreichisch-ungarische Monarchie nach 60 Jahren”dierft verwäert ginn.
Wéineg Qualitéit, groussen Inhalt
Wat un dësen Texter interessant ass, ass bestëmmt net déi kënschtleresch Qualitéit oder e Stil, deen derwäert wier beschwat ze ginn. Den Inhalt par konter gehäit en onerwaart an éischter onbekannt Liicht op di berühmt Keeserin. D’Historikerin Brigitte Hamann, déi des Editioun zesumme gestallt huet, mécht och an hirer Aleedung op déi historesch Bedeitung vun dësen Texter opmierksam.
D’Elisabeth, war zimlech antiklerikal, wat hier natierlech net grad vill Sympathien an der äerzkathoulescher "K. und K. Monarchie" abruecht huet. Si war och eng erkläerte Géignerin vun der Aristokratie, déi hir selwer e Liewen am grousse Luxus erméiglecht huet. Si huet sech eng Freed doraus gemaach, hirt Ëmfeld ze karikaturéieren, wéi am Gedicht “Klingel-Lied” Hei e klengen Extrait:
"Ich aber web' euch Kappen
Und näh' auch Schellen dran;
Als Narren geht ihr dann herum,
Man schaut sich lachend nach euch um;
Und seid ihr längst begraben,
Sie klingeln selbst noch dann"
Aristokratie a Republik
Si huet ëmmer erëm déi ongerecht Virdeeler vun der Aristokratie géigeniwwer dem einfache Vollek ugegraff an huet u sech an enger republikanescher Staatsform den ideale System gesinn. Och de Militär huet si net gutt geheescht. Hir pazifistesch Astellung, déi si net verheemlecht huet, stoung am krasse Widdersproch zum militäreschen Denke vu hirem Mann.
Wou d’Denkmal fir d’Maria-Theresia 1888 zu Wien inauguréiert ginn ass, war virum Monument en Altor opgestallt ginn, wou en Te Deum zelebréiert ginn ass. Et war och eng Tribün opgeriicht ginn, op där natierlech just Plaze fir d'Membere vum Monarchenhaus reservéiert waren. Eng Abberzuel vun Zaldoten hunn d’Vollek dru gehënnert op d’Plaz vum Fest ze kommen. D’Keeserin Elisabeth war och op dëser Freier present.
"Befehle deinem Militär
Die Waffen abzulegen,
Gib deinem Volke heut‘ die Ehr‘
Gewiss es bringt dir Segen
Und sieh‘, schon stürmt es froh herbei
Herab mit den Tribünen
Reisst, schlagt in Stücken sie entzwei
Dass sie zu Tafeln dienen"
D’Keeserin Elisabeth huet awer net just mat hire fortschrëttlechen Usiichten ugëeckt, si war och eng grouss Bewonnerin vum Heinrich Heine. Wéi 1887 d’Stad Düsseldorf hirem groussen Dichter fir säin 90. Gebuertsdag en Denkmal wollt setzen, war de Widderstand vun antisemiteschen an nationalistesche Gruppéierungen sou enorm, datt de Projet net duerchgefouert ginn ass. D’Keeserin Elisabeth, déi dëst Monument fir den Heine matfinanzéiert hat, huet dono den dänesche Sculpteur Hasselriis mat engem neie Portrait beoptraagt, dee si dann am Gaart vun hirem Schlass op der Insel Korfu opstelle gelooss huet.
Si huet net just de kriteschen Dichter veréiert, mee och probéiert a sengem Stil ze schreiwen an hien ze imitéieren an ze variéieren.
Fir d’éischt den Heine:
"Du bist wie eine Blume,
So hold und schön und rein;
Ich schau dich an, und Wehmut
Schleicht mir ins Herz hinein."
An hei d’Versioun vum Elisabeth, wahrscheinlech un hier Schnauer geriicht:
"Du bist nicht wie die Blume
Nicht lieblich, hold und fein,
Auch fehlt dir jede Anmut
Und Charme noch obendrein"
An de véier Joer, wou si hirt poetescht Tagebuch gefouert huet, huet d’Elisabeth och d’Natur beschriwwen, hier Gedanken zu hirem Mariage, den Affäre vun hirem Mann an awer ëmmer erëm hier Sympathie fir d’Vollek zum Ausdrock bruecht.
Literaresch sinn dës Gedichter sécher net besonnesch wäertvoll. Se weisen awer eng interessant Vue vun an op eng Fra, déi wéineg mam verkitschte Personnage Sisi ze dinn huet.